योग अभ्यासले हाम्रो दिमाग र स्वास्थ्य दुवैलाई स्वस्थ राख्दै आएको छ । योगका फाइदाहरू रोगहरूबाट बच्नदेखि लिएर धेरै रोगहरूको उपचारमा शरीरको हरेक अंगलाई स्वस्थ राख्न धेरै योग प्रविधिहरू छन् । कपालभाती प्राणायाम पनि एउटा यस्तो प्रविधि हो, जसलाई नियमित गर्ने हो भने शरीरबाट आधाभन्दा बढी विषाक्त पदार्थ बाहिर निस्कन्छ । कपालभाती प्राणायामको अभ्यास शरीर र दिमाग दुवैको लागि धेरै लाभदायक मानिन्छ । जानौं कपालभाती प्राणायाम कसरी गर्ने र यसका स्वास्थ्यसँग सम्बन्धित धेरै फाइदाहरू

कपालभाती प्राणायाम

कपालभाती प्राणायाम गर्न सबैभन्दा पहिले शान्त र समतल स्थानमा योग चटाई बिछाएर पद्मासन वा वज्रासनमा बस्नुहोस्। आफ्नो पछाडि सीधा राख्नुहोस्। यसपछि दुवै हातले चित मुद्रा बनाउनुहोस् र दुवै घुँडामा राख्नुहोस्।

गहिरो र लामो सास लिनुहोस् र त्यसपछि एक झटका संग सास छोड्नुहोस्, आफ्नो पेट भित्र तान्नुहोस् । साथसाथै आफ्नो नाभिलाई आफ्नो क्षमता अनुसार । मेरुदण्डतिर तान्न प्रयास गर्नुहोस् । जब तपाइँ अधिक तनाव महसुस गर्नुहुन्छ, आराम गर्नुहोस् र पेट खुकुलो दिनुहोस् । यस प्रक्रियालाई केही मिनेटसम्म लगातार २० पटक दोहोर्याउँदा एक राउन्ड पूरा हुनेछ । कपालभाती प्राणायामको तीन राउन्डसम्म गर्न सकिन्छ । सुरुमा कपालभाती प्राणायाम गर्दा ३०(३५ साससम्म दोहोर्याउन सकिन्छ। पछि, यसलाई बढाउनुहोस्।

कपालभाती प्राणायाम गर्दा स्वास्थ्य लाभ

कपालभाती प्राणायाम गर्नुका धेरै फाइदाहरू छन् । र आजको जीवनशैली र खानपानलाई ध्यानमा राखी शरीरलाई स्वस्थ राख्न कपालभाती प्राणायाम दैनिक गर्न सकिन्छ ।

कपालभाती प्राणायाम गर्नुका फाइदाहरू

कपालभाटी प्राणायाममा निरन्तर श्वास भित्र र बाहिर जाने कारणले शरीरमा गर्मी उत्पन्न हुन्छ । एकै समयमा, शरीरबाट सबै विषाक्त पदार्थ बाहिर निस्कन्छ। यसको फाइदाहरू मिर्गौला र कलेजोको कार्यमा सुधार गर्न पनि देख्न सकिन्छ । तनाव र उचित निद्राको कमीका कारण आँखा मुनि कालो घेरा आउने गर्छ । यस समस्याबाट छुटकारा पाउन पनि कपालभाती लाभदायक हुन्छ ।

कपालभातीलाई राम्ररी र नियमित रूपमा खाँदा शरीरभरि रक्तसञ्चार र पाचन प्रक्रियामा सुधार हुन्छ। कब्जियत, ग्यास, एसिडिटी आदि समस्यालाई हटाउँछ ।
तौल घटाउन संघर्ष गरिरहेकाहरूका लागि कपालभाती खानु पनि फाइदाजनक हुन्छ, किनकि यसले मेटाबोलिक गतिविधिलाई बढावा दिनुका साथै तौल घटाउन मद्दत गर्छ । मधुमेहका बिरामीले दैनिक कपालभाती प्राणायाम गर्नुपर्छ । यो मधुमेह रोगीहरु को लागी धेरै उपयोगी छ। यो प्राणायाम साससँगै गर्नाले अनुहारमा चमक आउनुका साथै फोक्सो स्वस्थ रहन्छ ।