सनातन परम्परामा जेष्ठ नागरिकको पाउ छोएर आशीर्वाद लिने चलन सदियौंदेखि चलिआएको छ । मातापिता, गुरु वा कुनै जेष्ठ व्यक्तिको पाउ छुनुको पछाडि आशिर्वाद प्राप्त गर्ने इच्छा लुकेको हुन्छ । हिन्दू धर्ममा मानिसहरू शुभ कामनाको उद्देश्यले ज्येष्ठ नागरिकको खुट्टा छुने गर्छन् तर के तपाईलाई थाहा छ कसैको खुट्टा छुने सही नियम के हो ? पूजा गर्दा गुरु वा ज्येष्ठको पाउ कसरी छुने ?
देवतासँग पनि जोडिएको परम्परा
सनातन कालदेखि चलिआएको चरणस्पर्शको परम्परा आम मानिससँग मात्र नभई देवी–देवतासँग पनि जोडिएको छ । खुट्टा छुने मात्र नभएर आफन्तप्रति भक्ति देखाउन खुट्टा धुने पनि धेरै उदाहरण छन् । भगवान कृष्णले आफ्ना मित्र सुदामाको खुट्टा मात्र छुनु भएन, हातले धुन पनि हिचकिचाउनु भएन ।
खुट्टा छुनुको फाइदा
आजकल मानिसको खुट्टा छुनुको पछाडी अरुलाई सम्मान गर्ने भावना भए पनि यस प्रथाको पछाडि मानव जातिको कल्याण लुकेको छ । जसलाई थाहा पाएपछि तपाई पनि यो परम्परा अपनाउन पछि हट्नुहुने छैन् । जेष्ठ नागरिकको पाउ छुँदा उनीहरुको सकरात्मक उर्जाको प्रवाह आशिर्वादको रुपमा हामीले प्राप्त गर्दछौं । जसबाट सुख, समृद्धि र सौभाग्य प्राप्त हुने जनविश्वास रहेको छ ।
खुट्टा छुने नियम
कुनै पनि व्यक्ति वा देवताको पाउ छुने धेरै तरिकाहरू छन्, जस्तै निहुरिएर वा घुँडा टेकेर वा कसैलाई निहुराएर । जब तपाइँ कसैको खुट्टा छुन चाहानुहुन्छ, तपाइँको दुबै हातहरू पार गरी देब्रे हातले देब्रे खुट्टा र दाहिने हातले दाहिने खुट्टा छुनुहोस् । त्यसैगरी प्रणाम गर्दा पूर्ण नम्रता र श्रद्धाका साथ दुवै हातको बीचमा टाउको राखेर शरीरको माथिल्लो भाग झुकाएर खुट्टा छुनुपर्छ ।
कसको खुट्टा छुनु पर्छ
खुट्टा छुने सम्बन्ध ठूलासँग मात्र होइन सानासँग पनि हुन्छ । सबै पर्वमा कन्याकोे खुट्टा छुने परम्परा रहँदै आएको छ ।
नवग्रहको दोष हट्ने
ज्योतिषशास्त्रका अनुसार आफन्तजनले ज्येष्ठ नागरिकको पाउ छुँदा नवग्रहसँग सम्बन्धित दोषहरू हट्छन् । सूर्यले बाबुको पाउ छुन्छ, चन्द्रमाले हजुरआमा, हजुरआमा, आमा, काकी, काकी, सासू आदिको पाउ छुन, मंगलले जेठो दाजुको पाउ छुने, बुध ग्रहको पाउ छुने जनविश्वास छ । दिदीबहिनी, काकी, गुरु, सन्तको पाउ छुँदा बृहस्पति, ठूलाको पाउ छुनेले केतु र भाउजुको पाउ छुनाले शुक्र बलवान हुन्छ ।
