राजहाँस प्रायः एक खुट्टामा उभिएको देखिन्छ । के तपाईंले कहिल्यै सोच्नुभएको छ कि एक खुट्टामा उभिनुको फाइदा के हो ? यसको उत्तरबारे वैज्ञानिकहरूले लामो समयदेखि बहस गर्दै आएका छन् । तर धेरै वैज्ञानिकहरू एउटा कुरामा सहमत छन्।
यस प्रश्नको जवाफमा धेरै सिद्धान्तहरू प्रस्तुत गरिएका छन् । ब्रिटानिका वेबसाइटका अनुसार पहिलो सिद्धान्तमा भनिएको छ, लामो समयसम्म दुवै खुट्टा प्रयोग गर्दा थकान महसुस हुन्छ। उनीहरुले आफ्नो मांसपेशीमा यो थकान महसुस गर्छन्। यो थकान हटाउन, तिनीहरू पहिले एक खुट्टामा उभिन्छन्, त्यसपछि केही समय पछि अर्को खुट्टाले पनि त्यस्तै गर्छन्।
दोस्रो सिद्धान्तले भन्छ, राजहाँसको एउटा खुट्टा शरीरमा टाँसिएको हुन्छ। यसो गर्दा उसले आफ्नो शरीरको तापक्रम कायम राख्छ। सिद्धान्तका अनुसार पखेटा र खुट्टाको अत्याधिक प्रयोगले शरीरको ताप धेरै हदसम्म कम हुन्छ । यसलाई कायम राख्न, उसले एउटा खुट्टा माथि राख्छ। दुवै सिद्धान्तको बारेमा वैज्ञानिकहरू बीच लामो बहस भएको छ, तर धेरै वैज्ञानिकहरू पहिलो सिद्धान्तमा सहमत थिए।
एक्सेटर युनिभर्सिटीका प्राणीविज्ञानी डा. पल रोज भन्छन् कि राजहाँसहरू एक खुट्टामा उभिएर मांसपेशीहरूलाई थकानबाट बचाउँछन्। यसो गरेर तिनीहरू आफ्नो ऊर्जा बचत गर्न प्रयास गर्छन्। तपाईलाई यो कुरा पत्यार नलागोस्, तर उनीहरु एक खुट्टामा लामो समयसम्म उभिन सक्छन्, किनभने उनीहरुको खुट्टामा एक प्रकारको लकिङ सिस्टम हुन्छ, जसका कारण उनीहरु लामो समयसम्म त्यसो गर्न सक्षम हुन्छन् ।
राजहाँस मात्र होइन हाँस र हंसले पनि यो गर्न सक्छन् । यसमा पनि खुट्टालाई यसरी प्रयोग गर्ने पछाडीको संयन्त्र यही हो । उनीहरुको खुट्टामा यस्ता टेन्डन र लिगामेन्ट हुन्छन् जसले उनीहरुलाई लामो समयसम्म त्यसो गर्न मद्दत गर्दछ।
