स्वामी विवेकानन्दको बाल्यकालको नाम नरेन्द्र थियो । उनको जन्म १२ जनवरी १८६३ मा कोलकातामा भएको थियो । उनका बुबा कलकत्ता हाई कोर्टमा वकिल थिए । आमा धार्मिक विचारधारी महिला थिइन् ।
स्वामी विवेकानन्दले २५ वर्षको उमेरमा आफ्नो परिवार छाडेर सन्यास लिएका थिए । सन् १८९३ मा अमेरिकाको शिकागोमा भएको विश्व धर्म महासभामा उनको भाषण विश्व प्रसिद्ध छ । यस भाषणपछि उनको आध्यात्मिक चिन्तन र दर्शनबाट विश्व प्रभावित भएको थियो । स्वामी विवेकानन्दले जीवनको बारेमा धेरै महत्त्वपूर्ण कुराहरू भनेका थिए। उनले भनेका विचार, जसलाई अपनाएर सबैले आफ्नो जीवनमा महत्वपूर्ण र सकारात्मक परिवर्तन ल्याउन सक्छन् ।
स्वामी विवेकानन्दका विचार
एक पटकमा एउटा काम गर्नुहोस्, त्यसो गर्दा आफ्नो सम्पूर्ण आत्मा त्यसमा लगाउनुहोस् र बाँकी सबै बिर्सनुहोस्।
जुन कामको लागि वाचा गरेका छौ, त्यो काम सहि समयमा गर्नु पर्छ, नत्र जनताको विश्वास गुम्छ ।
कुनै दिन, जब तपाइँ कुनै समस्याको सामना गर्नुहुन्न, तपाइँ निश्चित हुन सक्नुहुन्छ कि तपाइँ गलत ट्रयाकमा हुनुहुन्छ।
हाम्रो सोचले हामीलाई बनाएको कुरा हामी हौं । त्यसैले तपाई के सोच्नुहुन्छ भन्ने कुरामा ध्यान दिनुहोस् । तिमी जे सोच्छौ त्यही बन ।
उठ, जाग र लक्ष्य प्राप्ति नभएसम्म नरोक ।
जबसम्म तपाईं आफैमा विश्वास गर्नुहुन्छ, तपाईं भगवानमा विश्वास गर्न सक्नुहुन्न ।
एक विचार लिनुहोस् त्यो विचारलाई आफ्नो जीवन बनाउनुहोस् । त्यसको बारेमा सोच्नुहोस्। सपना देख्नुहोस्, त्यो विचार बाँच्नुहोस् ।
सत्य हजार तरिकामा भन्न सकिन्छ, तर प्रत्येक सत्य हुनेछ ।
आफूलाई कमजोर सम्झनु सबैभन्दा ठूलो पाप हो ।
आफ्नो स्वभावप्रति सच्चा हुनु नै सबैभन्दा ठूलो धर्म हो। आँफैमा बिश्वास गर ।
यदि हामीले उहाँलाई आफ्नो हृदयमा र हरेक प्राणीमा देख्न सकेनौं भने हामी परमेश्वरलाई खोज्न कहाँ जान सक्छौं ?
हामीलाई तातो दिने आगोले पनि हामीलाई नष्ट गर्न सक्छ। यो आगोको दोष होइन।
भित्रबाटै बढ्नुपर्छ । तिमीलाई कसैले सिकाउन सक्दैन, कसैले तिमीलाई आध्यात्मिक बनाउन सक्दैन । तिम्रो आत्मा बाहेक अरु कुनै गुरु छैन ।
मनका शक्तिहरू सूर्यका किरणहरू जस्तै हुन् । जब उनी केन्द्रित हुन्छिन्, उनी चम्किन्छिन्।
हरेक राम्रो कुराको पहिले मजाक बनाइन्छ, त्यसपछि विरोध हुन्छ, त्यसपछि स्वीकार गरिन्छ ।
केहि पनि नडराउनुस । तपाईं अद्भुत काम गर्नुहुनेछ । यो निडरता हो जसले क्षणभरमा परम आनन्द ल्याउँछ ।
