चैत्र नवरात्रिको पाँचौं दिन देवी स्कन्दमाताको पूजा गरिन्छ । स्कन्दमाताले भक्तजनको सबै मनोकामना पूरा गर्ने जनविश्वास छ । उनलाई मोक्षको ढोका खोल्ने देवीको रूपमा पूजा गरिन्छ। स्कन्दमाताको पुजाको महत्व शास्त्रमा बताइएको छ । उनको पूजा गर्नाले भक्तका सबै मनोकामना पूरा हुन्छन् । भक्तले मोक्ष प्राप्त गर्छ, सूर्यमण्डलको अधिष्ठात्री देवता भएका कारण उनको भक्त अलौकिक र उज्यालो बन्छ।
मनलाई एकाग्र र पवित्र राखेर देवीको आराधना गर्ने साधक वा भक्तलाई ब्रह्माण्डको सागर पार गर्न कुनै कठिनाइ हुँदैन। यसबाहेक स्कन्दमाताको कृपाले सन्तान प्राप्त गर्न चाहने दम्पतीले सन्तान सुख प्राप्त गर्न सक्छन् ।
स्कन्दमाता माता को रूप
स्कन्दमाताको रूप मन मोहित छ । उनका चार हात छन्, जसका कारण उनी दुई हातमा कमलको फूल लिएर बसेको देखिन्छ । एउटा हातमा स्कन्दजी बालकको रुपमा विराजमान हुनुहुन्छ भने अर्को हातमा माता बाण समातेर बसिरहनुभएको छ । स्कन्दमाता कमलको आसनमा विराजमान छिन् । त्यसैले उनलाई पद्मासन देवी पनि भनिन्छ । उनको वाहन सिंह हो। सिंहमा सवार, देवी दुर्गा आफ्नो पाँचौं रूप स्कन्दमाताको रूपमा सदैव भक्तहरूको कल्याणको लागि तयार छिन् ।
कसरी आमाको नाम स्कन्दमाता राखियो
स्कन्दकुमार कार्तिकेयकी आमाको कारणले उनको नाम स्कन्दमाता राखिएको हो । उनी कमलको आसनमा बस्छिन् । त्यसैले यसलाई पद्मासन पनि भनिन्छ । सिंह उनीहरूको वाहन हो। यसको पुष्कल महत्व शास्त्रमा बताइएको छ । उनको पूजा गर्नाले भक्तका सबै मनोकामना पूरा हुन्छन् । भक्तले मोक्ष पाउँछ । सौर्यमण्डलको प्रमुख देवता भएको कारण, उनका उपासकहरू अलौकिक र उज्यालो हुन्छन्।
पूजा विधि
सबैभन्दा पहिले नुहाएर सफा लुगा लगाउनुपर्छ ।
अब घरको मन्दिर वा पूजास्थलको पोस्टमा स्कन्दमाताको चित्र वा मूर्ति स्थापना गर्नुहोस्।
गंगाजलले शुद्ध गरी कलशमा पानी लिएर त्यसमा केही सिक्का हालेर खम्बामा राख्ने ।
अब पूजा गर्ने व्रत लिनुहोस्।
यसपछि स्कन्दमातालाई रोली–कुमकुम लगाउनुहोस् र नैवेद्य अर्पण गर्नुहोस्।
अब धूप–दीपबाट माताको आरती लिनुहोस् र आरती पछि घरका सबैलाई प्रसाद बाँड्नुहोस् र ग्रहण गर्नुहोस्। स्कन्द मातालाई सेतो रङ मनपर्छ, त्यसैले सेतो वस्त्र लगाएर देवीलाई केरा चढाउनुपर्छ ।
यसो गर्नाले स्कन्दमाताले स्वस्थ रहन आशीर्वाद दिने जनविश्वास छ ।
