जब बर्षाको मौसम आउँछ, जमिनबाट आकाशमा ठूला बादलहरू देखा पर्छन्। यी बादलहरूमा पानी हुन्छ र यो वर्षाको रूपमा झर्छ। यी बादलहरू हेर्दा धेरै हल्का र कपासको टुक्रा जस्तै छन्, तर तिनीहरूसँग धेरै बादलको वजन छ। तौललाई पनि किलोमा होइन टनको हिसाबले हेर्नुपर्छ । तर, के तपाईंले कहिल्यै सोच्नुभएको छ कि यति भारी भए पनि बादल किन झर्दैन र कुन कारणले हावामा तैरिन्छ ? यसको पछाडि पनि विज्ञान छ, जसले बादललाई तल आउन दिँदैन।
यस्तो अवस्थामा आज हामी तपाईलाई बताउछौँ कि बादलमा कति तौल छ र बादलको तौल भए पनि किन तल झर्दैन । त्यसोभए जानौं तिनीहरूको तौलमा बादल बन्ने र तिनीहरूको वर्षाको रूपमा तल आउने कथा, जुन धेरै रोचक छ ।
बादल कसरी बन्छ?
डीडब्ल्यु को भिडियो रिपोर्ट अनुसार हावामा जताततै पानीको बाफ छ, अर्थात् पानी ग्यासको रूपमा छ, त्यसैले हामी यसलाई देख्न सक्दैनौं। तर, जब पानी वाष्प भएको तातो हावा माथि उठ्छ, यो चिसो हुन थाल्छ। त्यसपछि यसमा जम्मा भएको पानी गाढा हुन थाल्छ र जब यो धेरै बाक्लो हुन्छ तब पानीको थोपाको आकार लिन्छ। यसरी बादल बन्न थाल्छ।
बादलको तौल कति हुन्छ?
जब तपाईं पृथ्वीबाट बादलहरू हेर्नुहुन्छ, तपाईंले महसुस गर्नुहुनेछ कि तिनीहरू धेरै हल्का छन् र तिनीहरू सजिलै हावाको माध्यमबाट एक ठाउँबाट अर्को ठाउँमा जान्छन्। तर, तपाईले विश्वास गर्नुहुने बादल जति हल्का हुन्छ, बादलले धेरै गुणा बढी वजन समावेश गर्दछ। रिपोर्टका अनुसार ग्रीष्मकालीन बादलको तौल धेरै टन हुन सक्छ र कहिलेकाहीँ यो धेरै गुणा बढी हुन्छ। अर्थात् बादलको तौल हजारौं किलोग्राम हुन्छ।
तौल कसरी थाहा पाउने ?
बादलको तौल कुनै तौल मेसिनले खुलाएको छैन । वास्तवमा स्याटेलाइट प्रविधिबाट क्लाउडको तौल पत्ता लगाउन सकिन्छ। उपग्रहको राडार उपकरणले त्यस घनत्व अनुसार क्लाउडको वजन अनुमान गर्न केही छालहरू क्लाउडमा पठाउँछ। यसमा, छालहरू बादलमा पठाइन्छ र तदनुसार बादलको वजन थाहा हुन्छ।
तल किन खस्दैन ?
पानीका थोपाहरू यति साना हुन्छन् कि तातो हावाले तिनीहरूलाई सजिलै माथि उठाउँछ। उदाहरणबाट बुझ्ने हो भने भाँडामा तातो पदार्थ राख्दा त्यसबाट बाफ निस्कन्छ र यो त्यसको सानो उदाहरण हो । जबसम्म थोपा ठूला र भारी हुदैन तब सम्म यो माथि रहन्छ, तर जब धेरै बाक्लो थोपा हुन्छन्, तल आउन थाल्छ। अर्थात् बादल तल आउँछ तर वर्षा, असिना आदिबाट मात्रै तल आउँछ नत्र हावामा तैरिरहन्छ ।
