भाद्रपदको पूर्णिमा र आश्विन महिनाको कृष्ण पक्षको प्रतिपदालाई पितृ पक्ष भनिन्छ। ब्रह्म पुराणका अनुसार मानिसले पहिले पितृको पूजा गर्नुपर्छ । यसबाट देवता प्रसन्न हुने जनविश्वास छ ।
पद्म पुराण र अन्य धेरै स्मृति ग्रन्थमा पितृ पक्षमा पितृको लागि आफ्नो क्षमता अनुसार श्राद्ध गर्ने व्यक्तिको मनोकामना पूरा हुन्छ भनी भनिएको छ । साथै सबै प्रकारका बाधाहरू हट्छन्। पितृ पक्षमा घरमा श्राद्ध गरेर पितृहरूलाई कसरी प्रसन्न पार्न सकिन्छ, आउनुहोस् जानौं ।
घरमा श्राद्ध कसरी गर्ने
श्राद्धको दिन बिहान उठेर नुहाएर पूरै घर सफा गर्ने । यसपछि गंगाजलले घर सफा गर्नुहोस्।
पूजाको लागि तामाको भाँडोमा कालो तिल, काँचो गाईको दूध, गंगाजल र पानीको मिश्रण बनाउनुहोस्। यस पानीको मिश्रणलाई अञ्जुली बनाएर दाहिने हातको औँलाले सोही भाँडोमा हाल्नुहोस्। यसो गर्दा ११ पटक पितृको ध्यान गर्नुहोस्।
श्राद्धमा सेतो फूलको प्रयोग गर्नुपर्छ । गंगाजल, मह, दूध, सेतो वस्त्र, तिल श्राद्धका लागि आवश्यक पर्ने मुख्य सामग्री हुन् ।
सदैव अभिजित मुहूर्तमा श्राद्ध गर्नुहोस्।
श्राद्धमा पितृहरूका लागि गरिने हवनको अग्निमा गाईको दूधबाट बनेको खीर चढाउनुहोस्। ब्राह्मण पर्व अघि पातमा गाई, कुकुर, काग, देवता र कमिला अर्थात् पञ्चबलीको लागि खाना निकाल्ने।
दक्षिण दिशामा मुख राखेर कुश, जौ, तिल, चामल र पानी लिएर संकल्प गर्नुहोस्। यसपछि एक वा तीन ब्राह्मणलाई खुवाउनुपर्छ ।
नारीहरू पवित्र भएर पितृका लागि भोजन तयार गर्नुपर्छ। श्राद्धको दिन ब्राह्मणहरूलाई बोलाएर भक्तिपूर्वक भोजन गराउनुहोस्। खाना खानु अघि ब्राह्मण देवताको खुट्टा धुनुहोस्। खुट्टा धुँदा श्रीमतीको दाहिने तिर हुनुपर्छ भन्ने कुरामा ध्यान दिनुपर्छ ।
भोजन पछि आफ्नो क्षमता अनुसार दक्षिणा दान र दान गर्नुहोस्। दान सामग्री अन्तर्गत गाई, जमिन, तिल, सुन, घिउ, कपडा, अन्न, गुड़, चाँदी, नुन आदि दान गर्न सकिन्छ ।
दान गरेपछि निमन्त्रित ब्राह्मणको चार पटक परिक्रमा गरी आशीर्वाद लिनुहोस्। ब्राह्मणले स्वस्तिवाचन र वैदिक पठन गर्नु पर्छ र गृहस्थ र पितृलाई शुभकामना व्यक्त गर्नुपर्छ।
पितृ दोष हटाउने उपाय
पितृदोष हटाउन पितृ आत्माको शान्तिको लागि तर्पण श्राद्ध र पिण्ड दान गर्ने ।
पितृको तस्विर दक्षिण दिशामा राखेर दिनहुँ पुजा गर्नाले पितृदोषबाट मुक्ति मिल्छ ।
पिपलको रुखमा जल चढाओ, पितृदोषबाट मुक्ति मिल्छ ।
अमावस्याको दिन पीपलमा जलसहित फूल, अक्षत, दूध र कालो तिल चढाउनुपर्छ।
