लामखुट्टेको टोकाइबाट डेंगु सर्छ भन्ने कुरामा तपाई सचेत हुनुपर्छ । डेंगु लामखुट्टेको टोकाइबाट लाग्ने लामखुट्टेलाई एडिस भनिन्छ । यो सामान्य लामखुट्टे भन्दा फरक छ र यसको शरीरमा चितुवा जस्तै धारहरू हुन्छन्। विज्ञहरूका अनुसार यी लामखुट्टे सफा पानीमा बढ्छ र यो लामखुट्टेले धेरैजसो दिनमा टोक्ने गर्छ । लामखुट्टेको टोकाइको एक वा दुई दिनपछि डेंगु ज्वरोका लक्षणहरू देखा पर्छन्। डेंगु ज्वरोको कुनै प्रत्यक्ष उपचार वा खोप छैन। तर चिकित्सा र घरेलु उपचारबाट अवस्था सुधार र उपचार गर्न सकिन्छ।
डेंगुका लक्षणहरु के के हुन् ?
डेंगु ज्वरो सुरु भएसँगै आँखा रातो हुने गर्छ । कोही–कोही चक्कर लागेर बेहोस हुन्छन्। यसबाहेक टाउको दुख्ने, मांसपेशी–जोर्नी दुख्ने, वाकवाकी लाग्ने, बान्ता हुने र छालामा दाग लाग्नु पनि डेंगुका लक्षण हुन् । डेंगु ज्वरो चार प्रकारका हुन्छन्, जसमध्ये डी–२ स्ट्रेन निकै खतरनाक मानिन्छ ।
यो तनावको चपेटामा परेका व्यक्ति चाँडै बिरामी हुन्छन्। कहिलेकाहीँ यो घातक पनि हुन्छ। यसलाई चिकित्सकहरुले डेंगु शक सिन्ड्रोम पनि भनेका छन् । यसलाई अस्पताल भर्ना आवश्यक छ । डेंगु ज्वरोमा शरीरमा प्लेटलेट्स द्रुत गतिमा कम हुन थाल्छ । जसका कारण सामान्य ज्वरोको तुलनामा खतरा धेरै गुणा बढी हुन्छ । डेंगुमा रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता निकै कमजोर हुन्छ र बिरामी निकै कमजोर हुन्छ ।
यो सामान्य ज्वरो भन्दा कसरी फरक छ?
विज्ञहरूका अनुसार डेंगु ज्वरो र सामान्य ज्वरोबीचको भिन्नता देखाउने सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण लक्षण रुघाखोकी हो । डेंगुका कारण ज्वरो आएमा ज्वरोसँगै शरीर दुख्ने गर्छ । एकै समयमा, सामान्य भाइरल वा ज्वरोमा, ज्वरोसँगै चिसो पनि हुन्छ। यदि कसैलाई यो मौसममा ज्वरोसँगै शरीर दुख्ने र रुघाखोकी लाग्दैन भने जतिसक्दो चाँडो चिकित्सकसँग सम्पर्क गर्नुपर्छ ।
डेंगु कसरी सर्छ
मनसुनमा पानी जम्ने अवस्था लामखुट्टेको लागि उत्तम प्रजनन अवस्था हो। एडिस लामखुट्टेले खुला र सफा पानीमा अण्डा दिन्छ। तिनीहरूले १६ डिग्री सेल्सियसको तापक्रममा अण्डा राख्छन्।
डेंगुबाट कसरी बच्ने ?
डेंगुबाट बच्न सफा र स्वच्छ वातावरण कायम गरौँ । घर वरपरका नालाहरू समय–समयमा सफा गरेर र पानीको ट्याङ्की र कन्टेनर छोपेर रोकथाम गर्न सकिन्छ। कुलरको पानी बेलाबेलामा परिवर्तन गरिराख्नुपर्छ ।
