नवरात्रिको नौ दिनसम्म माता जगदम्बाका विभिन्न नौ रुपको पूजा गरिन्छ । शताब्दीयौंदेखि नवरात्रि पर्व मनाइँदै आएको छ । नवरात्रि पव विभिन्न भागमा विभिन्न तरिकाले मनाइन्छ । नवरात्रीको पहिलो दिन घटस्थापना गरिन्छ ।
कोहीले रातभर भगनकृतन र आरती गरेर नवरात्र मनाउँछन् भने कोही व्रत बसेर माता दुर्गा र उनका नौ रुपको पूजा गर्छन् । तर शारदीय नवरात्रि किन मनाइन्छ भन्ने बारेमा कमैलाई थाहा होला ।
माता दुर्गाले महिषासुरको वध गरेको
नवरात्रि पर्व मनाउनुको पछाडि धेरै मान्यताहरु छन् । पौराणिक मान्यता अनुसार महिषासुर नामक राक्षस थियो । ब्रह्माजीबाट अमर हुने वरदान पाएपछि उसले देवताहरूलाई सताउन थाल्यो । महिषासुरको अत्याचारबाट व्याकुल भएर सबै देवताहरू शिव, विष्णु र ब्रह्माकहाँ गए । यसपछि तीन देवताले आदिशक्तिको आह्वान गरे ।
भगवान शिव र विष्णु र अन्य देवताहरूको क्रोधको कारण, मुखबाट एक तेज देखा प¥यो, जुन स्त्रीमा परिणत भयो । अन्य देवताहरूले उनलाई हतियारहरू प्रदान गरे। यसपछि देवी दुर्गाले देवताहरूबाट शक्ति प्राप्त गरेपछि महिषासुरलाई चुनौती दिनुभयो । महिषासुर र देवी दुर्गाको युद्ध सुरु भयो, जुन ९ दिनसम्म चलेको थियो। त्यसपछि दशौँ दिन देवी दुर्गाले महिषासुरको वध गरिन् । यी ९ दिनमा हरेक दिन देवताको पूजाआजा गरी देवताले शक्ति प्रदान गर्ने जनविश्वास छ । त्यसैबेलादेखि नवरात्रि पर्व मनाउन थालिएको हो ।
भगवान रामसँग जोडिएको आस्था पनि छ
नवरात्रिको कथा भगवान श्रीरामसँग पनि जोडिएको छ । श्रीरामले माता सीतालाई रावणको चंगुलबाट मुक्त गर्न र रावणमाथि विजय प्राप्त गर्न दुर्गा देवीको अनुष्ठान गरेको भनिन्छ । यो अनुष्ठान लगातार ९ दिनसम्म चलेको थियो ।
अन्तिम दिन देवी प्रकट भई श्रीरामलाई विजयको आशीर्वाद दिनुभयो। दशौं दिन श्रीरामले रावणको वध गरे। आश्विन महिनाको शुक्ल पक्षको प्रतिपदादेखि नवमीसम्म देवीको आराधना गरेपछि भगवान श्रीरामले दशौं दिन रावणको वध गरेका थिए । त्यसयता हरेक वर्ष नवरात्रि पर्व मनाइदै आएको जनविश्वास छ ।
