गंगालाई सबैभन्दा पवित्र नदी मानिन्छ र यो गंगोत्री ग्लेशियरको गहिराइबाट निस्कन्छ । गंगाले मानव जीवनमा पवित्रता ल्याउने विश्वास गरिन्छ । यसको पवित्र जलमा नुहाउनाले व्यक्ति आफ्नो अस्तित्वको मूल भागमा पवित्र हुन्छ । धार्मिक मान्यता अनुसार यो नदी स्वर्गमा बग्ने गर्दथ्यो र भूमि शुद्ध गर्न पृथ्वीमा ल्याइयो ।
भगवान शिवले नदीलाई आफ्नो कपालको तालामा थुनेर सात सहायक नदीमा छोडिदिए । प्राचीन परम्पराहरूबाट, गंगाजल (गंगा जल) धार्मिक र शुभ कार्यहरूमा प्रयोग गरिन्छ । बच्चाको जन्म होस् वा कसैको मृत्यु होस्, सबैलाई गंगाको जलले पावन गरिन्छ । गंगाको पवित्र जलमा स्नान गर्नाले मानिसको सबै पाप हटेर मोक्ष प्राप्त हुने जनविश्वास रहेको छ ।
यही कारण चाडपर्वमा नुहाउन र दान गर्न ठूलो संख्यामा मानिस गंगाको किनारमा पुग्छन् । यसो गर्नु अघि थाहा पाउनु पर्छ गंगाको पानी कुन भाँडामा र कहाँ राख्नु पर्छ ?
गंगाजल सम्बन्धित महत्वपूर्ण नियम
शरीर, मन र आत्मालाई शुद्ध गर्ने गंगा जललाई कहिल्यै अपवित्र ठाउँमा राख्नु हुँदैन।
पूजा गर्दा संकल्पमा प्रयोग गरिने गंगाको जललाई सधैं काँसा वा तामाको भाँडामा राख्नुपर्छ।
प्लास्टिकको भाँडोमा गंगा जल कहिल्यै नराख्नुहोस् ।
फोहोर हातले वा जुत्ता र चप्पल लगाएर गंगा जललाई कहिल्यै नछुनुहोस्।
गंगाजललाई अँध्यारो ठाउँमा बन्द गर्नु हुँदैन ।
गंगा जल सधैं आफ्नो घरको उत्तर–पूर्व कुनामा अर्थात् पूजा गृहमा राख्नुपर्छ।
यदि तपाईसँग थोरै मात्रामा गंगाजल छ भने यसलाई पूजाको पानीमा मिसाएर गंगाजल जस्तै प्रयोग गर्न सक्नुहुन्छ ।
गंगाको पानी छोएर झुट बोल्नु हुँदैन।
