महान दार्शनिक, सल्लाहकार र राजनीतिज्ञ आचार्य चाणक्यले नीति शास्त्रको रचना गरेका छन्। आफ्नो नीति शास्त्रमा उहाँले मानव जीवनसँग सम्बन्धित धेरै कुराहरू उल्लेख गर्नुभएको छ। चाणक्यका यी भनाइहरूले आज पनि व्यक्तिलाई जीवनमा सफलता प्राप्त गर्न प्रेरणा दिन्छ। आज पनि आचार्य चाणक्यको सिद्धान्तले मानिसलाई सही र गलतको भिन्नता सिकाउँछ।जीवनमा सही बाटो पनि देखाउँछ। यस बाहेक आचार्य चाणक्यले आफ्नो नीति शास्त्रमा व्यक्तिका गुणहरूको बारेमा बताउनुभएको छ जसले उसलाई सज्जन बनाउँछ। जानी राखौ सज्जनका गुणहरु ।
प्रलये भिन्नमार्यादा भविंत किल सागर:
सागरा भेदमिच्छन्ति प्रलेयशपि न साधव:।
माथिको श्लोकको माध्यमबाट आचार्य चाणक्यले विनाश हुँदा समुद्रले पनि आफ्नो सीमा नाघ्छ र आफ्नो किनारा तोडेर विनाश गर्छ भनी बताउनुभएको छ । जमिन र पानी एक हुन्छ। तर सज्जन मानिसले ठुलो संकट र प्रतिकूल परिस्थितिमा पनि धैर्यता हार्दैन र इज्जत कायम राख्छ । अर्थात् भद्र मानिसको सबैभन्दा ठूलो गुण उसको धैर्य हो ।
आचार्य चाणक्यका अनुसार सज्जन मानिस त्यो हो जसले खराब परिस्थितिमा पनि गम्भीरता हार्दैन । नम्रता व्यक्तिको आचरण र व्यवहारबाट पहिचान गर्न सकिन्छ।
यसबाहेक आफ्नो इमानदारीमा सम्झौता नगर्ने व्यक्तिलाई सज्जन भनिन्छ । यस बाहेक चाणक्यले भनेका छन् कि सज्जन मानिसले आफ्नो गुणको बारेमा मुखले कहिल्यै कुरा गर्दैन । उसको कर्म र राम्रो व्यवहारले उसलाई सम्मानको योग्य बनाउँछ।
