हिन्दू धर्ममा फाल्गुन महिनाको कृष्ण पक्षको षष्ठीतिथीको विशेष महत्व रहेको कारण यस दिन पूर्णावतार मानिने भगवान् श्रीकृष्णको यशोदा माताको जन्मजयन्तीसँग सम्बन्धित शुभ पर्व मनाइन्छ । यशोदा भगवान् कृष्णको वास्तविक आमा नभए पनि कान्हाको पालनपोषण गर्ने तरिका वास्तविक आमाको भन्दा धेरै थियो।
यही कारणले गर्दा माता यशोदाको जन्मजयन्तीलाई अति पवित्र र पूजनीय मानेर यस दिन उहाँको पूजा गर्ने व्यवस्था छ । यशोदा जयन्तीको शुभ समय, विधि र आराधनाको बारेमा विस्तृतमा जानौं।
यशोदा जयन्तीको उपासनाको शुभ समय
पञ्चाङका अनुसार यस वर्ष यशोदा जयन्ती फाल्गुन महिनाको कृष्ण पक्षको षष्ठीतिथी बिहान ९ः०८ बजेदेखि सुरु भई १२ फागुन २०२३ बिहान ९:४५ बजेसम्म रहनेछ।
कान्हाकी आमा बन्ने आशीर्वाद कसरी प्राप्त भयो ?
पौराणिक मान्यता अनुसार माता यशोदाले भगवान् श्रीकृष्णलाई पुत्रको रूपमा प्राप्त गर्न भगवान विष्णुको कठिन तपस्या गर्नुभएको थियो । माता यशोदाको तपस्याबाट भगवान विष्णु प्रसन्न भएर वरदान माग्न आग्रह गर्दा उनले बालकको रुपमा आफ्नो घरमा आउन आग्रह गरेको जनविश्वास छ । पछि, भगवान विष्णुले देवकी र वासुदेवको सन्तानको रूपमा कृष्णको रूपमा अवतार लिनुभयो, जसलाई वासुदेव आफैले देवकीमा लगे।
यशोदा जयन्ती को पूजा विधि
हिन्दू मान्यता अनुसार सन्तान नभएको व्यक्तिले यशोदा जयन्तीको शुभ पर्वमा व्रत बसेर माता यशोदाको पूजा गरी १४ जना साना बालबालिकालाई खुवाउँदा छिट्टै सन्तान प्राप्त हुन्छ ।
यशोदा जयन्तीमा कसरी पूजा गर्ने ?
यशोदा जयन्ती व्रतको पुण्य प्राप्त गर्न सूर्योदयअघि बिहान सबेरै उठेर नुहाएर तपस्या गरी शरीर र मन पवित्र बन्नुपर्दछ । यसपछि यशोदा माताको मूर्ति वा मूर्तिलाई उत्तर दिशामा राखेर पूजा गर्नुपर्छ । यशोदा माताको पूजा, फूल, फल, धूप, दीप, भोग आदि अर्पण गरेपछि भगवान श्रीकृष्णको पनि पूर्ण विधिपूर्वक पूजा गर्नुपर्छ । यशोदा जयन्तीको शुभ अवसरमा भगवान श्रीकृष्णलाई पञ्चामृत र सुपारी चढाउनुपर्छ ।
