पाँचौं वेद मानिने महाभारतका सबै पात्रहरूको आ-आफ्नै विशेषताहरू थिए। यी पात्रहरूमा एउटा यस्तो नाम पनि समावेश थियो, जसको बुद्धि र ज्ञानको आज पनि पूजा गरिन्छ। यस पात्रको नाम महात्मा विदुर थियो। महात्मा विदुर एक महान विद्वान र दूरदर्शी थिए। उनलाई सम्पूर्ण वेद र शास्त्रको ज्ञान थियो। विदुर जी र महाराज धृतराष्ट्र बीचको संवादलाई विदुर नीति भनिन्छ। यस्ता धेरै कुरा विदुर नीतिमा भनिएको छ, जसले जनतालाई सही बाटो देखाउने काम गरिरहेको छ ।
यदि विदुर नीतिका यी कुराहरूलाई हाम्रो जीवनमा उतारियो भने धेरै प्रकारका समस्याहरू सजिलै समाधान हुन सक्छन्। साथमा महात्मा विदुरले पनि केहि यस्ता कुराहरु बताउनुभएको छ जसले मानिसलाई अन्धकारतर्फ लैजान्छ । यदि कसैसँग यी कुराहरू छन् भने, उसले तुरुन्तै सुधार गर्नुपर्छ। आउनुहोस् यसको बारेमा जानौं ।
महात्मा विदुर भन्छन्, क्रोध मानिसको सबैभन्दा ठूलो शत्रु हो। यसले मानिसको सोच्ने र बुझ्ने शक्ति खोस्छ र सानो समस्यालाई पनि ठूलो बनाउँछ। रिसले मानिसलाई सधैं अन्धकारतर्फ लैजान्छ, त्यसैले आफ्नो क्रोधलाई नियन्त्रण गर्नुपर्छ।
आफ्नो तारिफ गर्नु राम्रो कुरा हो तर सधै आफ्नो प्रशंसा गर्ने र अरुको निन्दा गर्ने मानिस सुखी जीवनबाट टाढा जान्छ।
महात्मा विदुरका अनुसार धेरै बोल्ने व्यक्तिबाट टाढा रहनुपर्छ । धेरै बोल्नेले स-साना समस्यालाई पनि पहाड बनाइदिन्छ। मान्छेको यो बानीले उसलाई सबैबाट टाढा बनाउन थाल्छ र एक समय यस्तो आउँछ जब मान्छे एक्लो हुन्छ । त्यसैले आवश्यकताभन्दा बढी बोल्नु हुँदैन ।
कतिपय मानिसहरु यस्ता हुन्छन् जो सधै आफ्नो बारेमा मात्र सोच्छन् । सधै आफ्नो बारेमा सोच्नु राम्रो मान्छे को लक्षण मानिदैन। यस्ता व्यक्ति जीवनको अन्तिम चरणमा एक्लै रहन्छन् ।
मित्रताको नाता संसारमा सबैभन्दा अनमोल मानिन्छ। विदुर नीतिका अनुसार मित्रतामा धोका दिनेका लागि नर्कको ढोका स्वतः खुल्छ ।
