उनको जीवनसँग जोडिएका यस्ता धेरै रहस्य छन्, जसबाट धेरैलाई अझै थाहा छैन । रावण जसलाई हामी सबैले दानवको राजा भनेर चिन्छौं, त्यसैगरी ब्रह्माजीसँग पनि सम्बन्ध थियो। वाल्मीकि रामायणका अनुसार लंकाका राजा रावण ब्रह्माका वंशज थिए। वास्तवमा पुलस्त्य ऋषि ब्रह्माजीका छोरा थिए र उनका छोरा विश्वव थिए, जसको विवाह राक्षसकुलकी छोरी कैकशीसँग भएको थियो । जसबाट रावण, कुम्भकर्ण र विभीषणको जन्म भएको थियो।
सबै दुष्टताका बावजुद रावण भित्र धेरै यस्ता गुण थिए जसका कारण उनी निकै शक्तिशाली राजा बने । रावण भगवान शिवको एक प्रखर भक्त थिए र इच्छित वर प्राप्त गर्न आफ्नो सबैभन्दा कठिन तपस्या गर्थे। रावणलाई वेद, तन्त्र–मन्त्रलगायत सबै प्रकारका सिद्धिहरूको ज्ञान थियो । उनले आफ्नो नामजप र तपस्याको बलले धेरै अटुट शक्तिहरू प्राप्त गरेका थिए।
रावणको बारेमा यो विश्वास छ कि उसले संसारलाई जितेको थियो तर भगवान श्री रामद्वारा मर्नु अघि तिनले आफ्नो जीवनमा तीन महान योद्धा राजा बाली, राजा सहस्त्रबाहु र राजा बलिबाट पराजयको स्वाद चाखेका थिए।
ऋषिको भेषमा छल गरेर सीतालाई अपहरण गर्ने रावणले माता सीतालाई साथमा लंका लैजाँदा पनि सीतालाई आफ्नो दरबारमा लैजान सकेन र नलकुबेर भनिने भएकाले उनलाई अशोक वाटिकामा पठाए । एक ठूलो अभिशाप । भनिन्छ कि एक पटक स्वर्गीय अप्सरा रम्भा कुबेरदेवका छोरा नलकुबेरलाई भेट्न गइरहेका थिए, जसलाई बाटोमा रावणले रोकेर अपहरण गरेको थियो ।
यस घटनाबाट रिसाएर नलकुबेरले रावणलाई श्राप दिए कि यदि उनले कुनै महिलालाई आफ्नो दरबारमा बिना स्वीकृति वा दुर्व्यवहार गरे भने त्यो क्षणमा उसलाई भस्म हुनेछ । उल्लेखनीय कुरा के छ भने रावणका सौतेनी भाइ कुबेरलाई हराएर रावणले लंका कब्जा गरेका थिए ।
रावणको घमण्ड नै उनको मृत्युको प्रमुख कारण बन्यो । संसारको विजेता बन्नका लागि रावणले भगवान ब्रह्मालाई प्रसन्न पार्न कठोर तपस्या गरे, जसलाई प्रसन्न गरी वरदान मागे, त्यसपछि उसले आफ्नो शक्तिको घमण्डमा ब्रह्मालाई बाँदर र मानव बाहेक अरूले मार्न आग्रह गरेन । वरदान माग्दा उसलाई लाग्थ्यो कि जसबाट देवताहरू डराउँछन्, त्यो रावणलाई बाँदर र मानवजस्ता तुच्छ जीवहरूले के बिगार्न सक्छ । यो ठूलो गल्ती रावणको लागि समय साबित भयो र अन्तमा भगवान श्री रामले उनको हत्या गरे ।
