माघ शुक्ल पक्षको पञ्चमी तिथी । यस दिनलाई बसन्त पञ्चमी भनिन्छ । यस दिन विद्याकी देवी माता सरस्वतीको विशेष पूजा गरी उहाँलाई मन पर्ने वस्तुहरू चढाइन्छ । यो दिन विद्यार्थी र संगीत प्रेमीहरूको लागि धेरै विशेष मानिन्छ। बसन्तपञ्चमीका दिन देवी सरस्वतीलाई पहेँलो वस्तु चढाउने चलन छ । माताका भक्तहरूले पनि पहेँलो वस्त्र लगाउँछन्।
बसन्त पञ्चमीमा पहेँलो रंग शुभ मानिन्छ ।
धार्मिक रुपमा पहेँलो रंग सधैं शुभ मानिन्छ । यो रंग सरलता र सात्विकताको रंग मानिन्छ। यसबाहेक माघ महिनामा चिसो कम भई मौसम रमाइलो हुने गर्दछ । रुखमा नयाँ पात, फूलका कोपिलाहरू फुल्न थाल्छन् र तोरीको बाली खेतमा डुल्न थाल्छ । तोरीको फूल पहेंलो हुन्छ।
यो दृश्य देख्दा प्रकृतिले पहेँलो रङ्गले आफैलाई सजाएको जस्तो लाग्छ । यस मौसममा माता सरस्वतीको जन्मदिन मनाइन्छ । यस्तो अवस्थामा सरस्वतीलाई प्रकृतिको यो विशेष रंगका वस्तुहरू जस्तै पहेंलो वस्त्र, पहेँलो खाना, पहेँलो फल, पहेँलो फूल आदि चढाउने चलन छ।
पहेँलो रंग ज्ञानको प्रतीक हो
पहेंलो रङ समृद्धि, ऊर्जा, प्रकाश र आशावादको प्रतीक मानिन्छ । यसले तपाईको दिमागलाई सक्रिय बनाउँछ र तपाईको उत्साह बढाउँछ। मनबाट नकारात्मकता हटाएर सकारात्मकतातर्फ लैजान्छ । अर्थात् पहेँलो रंग हो जसले अज्ञानताबाट ज्ञानतर्फ लैजान्छ। यसरी वसन्तपञ्चमीको दिन देवी सरस्वतीलाई पहेँलो रङ्गका वस्तु चढाएर देवी सरस्वतीप्रति मात्र नभई प्रकृतिप्रति पनि सम्मान र कृतज्ञता प्रकट गरिन्छ ।
बसन्त पञ्चमीको दिन यसरी गर्नुहोस सरस्वती माताको पुजा
बसन्तपञ्चमीका दिन बिहान नुहाएर पहेँलो वस्त्र लगाएर व्रत लिनुहोस् । यसपछि एउटा पहेँलो कपडा आँगनमा बिछ्याउनुहोस् र माता सरस्वतीको मूर्ति राख्नुहोस् । पहेँलो वस्त्र, पहेँलो चन्दन, बेसार, केसर, पहेँलो अक्षुण्ण, बेसारको पहेँलो फूल चढाएर पहेँलो मीठो चामल चढाउनुपर्छ ।
यदि तपाईं विद्यार्थी हुनुहुन्छ भने सरस्वती माताको अगाडि किताब राखेर पूजा गर्नुहोस् र यदि तपाईं संगीत क्षेत्रसँग सम्बद्ध हुनुहुन्छ भने वाद्य यन्त्र राखेर पूजा गर्नुहोस् । त्यसपछि आरती र सरस्वती वन्दना गरेर सरस्वती माताको आशीर्वाद प्राप्त गर्नुहोस्।
