२७ जुलाई १९४९, विश्वको पहिलो व्यावसायिक जेट विमान ’डे ह्याभिल्यान्ड कमेट’ बेलायतबाट उडेको मिति हो । यो उडान ऐतिहासिक थियो । यो विमानले बेलायत र जोहानेसबर्ग बीच आफ्नो पहिलो उडान गर्यो । यो विमान बेलायती कम्पनी डी ह्याभिल्यान्डले डिजाइन गरेको हो । यो अहिलेको विमान जस्तो देखिए पनि प्रारम्भिक अवधिमा यात्रुका लागि यसको अनुभव त्यतिबेलाको विमानभन्दा राम्रो थियो ।
विकिवाण्डको रिपोर्टका अनुसार जुन युगमा यो ल्याइयो त्यतिबेला पिस्टन राखिएका यस्ता विमानहरू सञ्चालन हुन्थ्यो । तिनीहरूको गति कम थियो र तिनीहरू धेरै आवाज निकाल्थे । त्यो बेलाको विमानमा यात्रा गर्दा यात्रुलाई त्यति सहज नहुनुको कारण यही थियो । तर ’डे ह्याभिल्यान्ड कमेट’ ५० प्रतिशतले राम्रो थियो । यसको गति पनि राम्रो थियो ।
’डे ह्याभिल्यान्ड कमेट’ डिजाइन गर्ने जेफ्री डे ह्याभिल्यान्डले यात्रुहरूको सुविधाका लागि विमानमा धेरै परिवर्तन गरेका थिए । उदाहरणका लागि, यसमा न्जयकत छण् ःपज्ञ इन्जिन जडान गरिएको थियो, जुन त्यस युगको इन्जिनभन्दा फिलिंग स्पीडमा राम्रो थियो । अर्थात्, यसको गति बढेको थियो । यसका साथै उच्च उचाइमा उडान गर्दा यात्रुलाई अक्सिजन सम्बन्धी समस्या नपर्ने गरी यसमा अक्सिजनको चाप कायम राख्ने व्यवस्था पनि गरिएको छ ।
यो विमान निर्माणको पनि आफ्नै कथा छ । विमान डिजाइन गर्ने कम्पनीले दोस्रो विश्वयुद्धअघि नै बनाउन थालेको थियो तर युद्ध सुरु भएपछि यो आयोजनाको गति पूर्णरुपमा रोकियो । पहिलो विश्वयुद्ध पछि, कम्पनीले यसलाई फेरि काम गर्न थाल्यो। पहिले यसको प्रोटोटाइप तयार भयो। त्यसको ककपिटमा पहिलेदेखि नै रहेका कमर्सियल एयरलाइन्सका इन्जिनियरहरू बसेका थिए ।
उडान सफल भएपछि विमानलाई व्यावसायिक रुपमा सञ्चालनमा ल्याउने योजना थियो । तसर्थ, विमान निर्माण कम्पनी ह्याभिल्यान्डले ब्रिटिश ओभरसीज एयरवेज कर्पोरेशनको लागि जेट विमान बनायो। एयरलाइन्समा आबद्ध भएको केही वर्षमै विमानसँग सम्बन्धित दुर्घटनाहरू भएका छन्। १९५४ मा यस्ता सबै विमान प्रतिबन्धित थिए । सन् १९५७ मा चर्चित कम्पनी बोइङको प्रवेशपछि ह्याभिल्यान्ड कम्पनी बन्द भयो र बोइङको बजार बढ्न थाल्यो ।
